Αἱ περιοχαί Καρούλια, Κατουνάκια, Ἁγία Ἄννα, Ἅγιος Βασίλειος, Κερασιά, Καυσοκαλύβια καί Ἅγιος Νεῖλος ἀποτελοῦν τήν ἔρημον τοῦ Ἄθω. Μέχρι καί τά μέσα τοῦ περασμένου αἰῶνος, δηλ. πρίν ἀπό μόλις 50-60 χρόνια οἱ περισσότερες ἀπό αὐτές τίς περιοχές (κυρίως Καρούλια, Κατουνάκια, Ἅγιος Βασίλειος) δέν εἴχαν οὔτε κἄν παροχή ὕδατος! Συνελέγετο τό βρόχινο νερό (ὄμβριον ὕδωρ) σέ εἰδικές κοιλότητες τῶν βράχων γιά τήν κάλυψη τῶν βασικῶν ἀναγκῶν. Ζοῦν ἀκόμη Γέροντες, ὅπως ὁ Γέρων Ἀρσένιος καί ὁ Γέρων Γεδεών, οἱ ὁποίοι θυμοῦνται ἐκεῖνες τίς ἡμέρες.
Ἀλλά ἡ ὀνομασία ἔρημος δέν ἐδόθη διά τήν σπάνιν μόνον τοῦ ὕδατος, ἀλλά καί πολλῶν ἄλλων ἀναγκαίων διά τήν ἐπιβίωσιν εἰδῶν. Τά χώματα, ἐπί παραδείγματι, εἶναι πτωχά, καί δυσχεραίνουν τήν καλλιέργειαν ζαρζαβατικῶν. Διά σιτηρά οὔτε λόγος. Ἡ αὐτοφυής βλάστησις περιορίζεται σέ ἀγριελιές, πουρνάρια καί φλόμο, καί διάφορα βότανα.
Ἡ σημαντικοτέρα ἔλλειψις, αὐτή πού δικαιολογεῖ τήν ὀνομασία ἔρημος ἀκόμη καί σήμερα, εἶναι ἡ παντελής ἔλλειψις ἀμαξιτοῦ δρόμου. Ἡ προμήθεια τῶν εἰδῶν γίνεται καί σήμερα μέ καράβι μέχρι τόν ἀρσανᾶ, καί κατόπιν κουβαλοῦνται στήν πλάτη τῶν μουλαριῶν, ἀλλά καί τῶν ἀνθρώπων! Σέ ὡρισμένα σημεία, ἡ μεταφορά γίνεται μέ αὐτοσχέδια βαρούλκα, τά περίφημα καρούλια.
Αὐτή ἡ ἔλλειψη αὐτοκινήτων ὅμως, εἶναι πού προσδίδει καί τόν ἰδιαίτερο χαρακτῆρα τῆς περιοχῆς. Αὐτό τό ἀντιλαμβάνονται καί οἱ ἐπισκέπται, καθώς ἀναγκάζονται νά περπατήσουν μεγάλες ἀποστάσεις φορτωμένοι τίς ἀποσκευές των. Κατά βάθος ὅμως αὐτή ἡ ἐπιπρόσθετος δυσκολία εἶναι ἐπιθυμητή ἀπό τούς ἀσκουμένους Πατέρας τῆς περιοχῆς, διότι ἔτσι προκαλεῖται μία κάποια μορφή πενίας. Οἱ Ἅγιοι Πατέρες ἔχουν μιλήσει διά τήν ἐκούσιον πενίαν, ὠς μέσον διά τήν ἀποκόλλησίν μας ἀπό τά γήινα ἀγαθά καί τήν ἐπιπόθησιν τῶν ἐπουρανίων. Ὁ ἴδιος ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός εἶπε «ἀμὴν λέγω ὑμῖν ὅτι δυσκόλως πλούσιος εἰσελεύσεται εἰς τὴν βασιλείαν τῶν οὐρανῶν» (Ματθ. 19,23) Διευκρινίζομεν ὅτι εἶπε δυσκόλως καί ὄχι ἀδύνατον, πρός ἀποφυγήν παρεξηγήσεων.
Τό ἱδιαίτερον τοῦ τόπου λοιπόν, ἠνάγκαζε ἀπό τήν ἀρχή τούς ἀσκουμένους στήν περιοχή νά στραφοῦν στήν κατασκευή ἐργοχείρων καί τήν πώλησιν αὐτῶν πρός πορισμόν τῶν πρός τό ζῆν. Δέν ἐπικεντρώθησαν στήν καλλιέργεια τῆς γῆς, ἀφενός διά τούς λόγους πού προανεφέραμεν, ἀφετέρου δε, διά νά μήν περισπῶνται ἀπό τή νήψιν μέ τίς ἐπιπλέον μέριμνες πού ἀπαιτεῖ ἡ καλλιέργεια τῆς γῆς. Ἔτσι μᾶς ἄφησαν παράδοσιν τήν κατασκευήν ἐργοχείρων διά τόν πορισμόν τόν βασικῶν, καί τήν καλλιέργειαν μόνον λίγων ζαρζαβατικῶν καί λαχάνων, γιά συμπλήρωσιν τοῦ διαιτολογίου. Αὐτήν τήν παράδοσιν ἀκολουθοῦμε καί ἡμεῖς, καί τήν ἐπεκτείνουμε.
Ἀλλά ἡ ὀνομασία ἔρημος δέν ἐδόθη διά τήν σπάνιν μόνον τοῦ ὕδατος, ἀλλά καί πολλῶν ἄλλων ἀναγκαίων διά τήν ἐπιβίωσιν εἰδῶν. Τά χώματα, ἐπί παραδείγματι, εἶναι πτωχά, καί δυσχεραίνουν τήν καλλιέργειαν ζαρζαβατικῶν. Διά σιτηρά οὔτε λόγος. Ἡ αὐτοφυής βλάστησις περιορίζεται σέ ἀγριελιές, πουρνάρια καί φλόμο, καί διάφορα βότανα.
Ἡ σημαντικοτέρα ἔλλειψις, αὐτή πού δικαιολογεῖ τήν ὀνομασία ἔρημος ἀκόμη καί σήμερα, εἶναι ἡ παντελής ἔλλειψις ἀμαξιτοῦ δρόμου. Ἡ προμήθεια τῶν εἰδῶν γίνεται καί σήμερα μέ καράβι μέχρι τόν ἀρσανᾶ, καί κατόπιν κουβαλοῦνται στήν πλάτη τῶν μουλαριῶν, ἀλλά καί τῶν ἀνθρώπων! Σέ ὡρισμένα σημεία, ἡ μεταφορά γίνεται μέ αὐτοσχέδια βαρούλκα, τά περίφημα καρούλια.
Αὐτή ἡ ἔλλειψη αὐτοκινήτων ὅμως, εἶναι πού προσδίδει καί τόν ἰδιαίτερο χαρακτῆρα τῆς περιοχῆς. Αὐτό τό ἀντιλαμβάνονται καί οἱ ἐπισκέπται, καθώς ἀναγκάζονται νά περπατήσουν μεγάλες ἀποστάσεις φορτωμένοι τίς ἀποσκευές των. Κατά βάθος ὅμως αὐτή ἡ ἐπιπρόσθετος δυσκολία εἶναι ἐπιθυμητή ἀπό τούς ἀσκουμένους Πατέρας τῆς περιοχῆς, διότι ἔτσι προκαλεῖται μία κάποια μορφή πενίας. Οἱ Ἅγιοι Πατέρες ἔχουν μιλήσει διά τήν ἐκούσιον πενίαν, ὠς μέσον διά τήν ἀποκόλλησίν μας ἀπό τά γήινα ἀγαθά καί τήν ἐπιπόθησιν τῶν ἐπουρανίων. Ὁ ἴδιος ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός εἶπε «ἀμὴν λέγω ὑμῖν ὅτι δυσκόλως πλούσιος εἰσελεύσεται εἰς τὴν βασιλείαν τῶν οὐρανῶν» (Ματθ. 19,23) Διευκρινίζομεν ὅτι εἶπε δυσκόλως καί ὄχι ἀδύνατον, πρός ἀποφυγήν παρεξηγήσεων.
Τό ἱδιαίτερον τοῦ τόπου λοιπόν, ἠνάγκαζε ἀπό τήν ἀρχή τούς ἀσκουμένους στήν περιοχή νά στραφοῦν στήν κατασκευή ἐργοχείρων καί τήν πώλησιν αὐτῶν πρός πορισμόν τῶν πρός τό ζῆν. Δέν ἐπικεντρώθησαν στήν καλλιέργεια τῆς γῆς, ἀφενός διά τούς λόγους πού προανεφέραμεν, ἀφετέρου δε, διά νά μήν περισπῶνται ἀπό τή νήψιν μέ τίς ἐπιπλέον μέριμνες πού ἀπαιτεῖ ἡ καλλιέργεια τῆς γῆς. Ἔτσι μᾶς ἄφησαν παράδοσιν τήν κατασκευήν ἐργοχείρων διά τόν πορισμόν τόν βασικῶν, καί τήν καλλιέργειαν μόνον λίγων ζαρζαβατικῶν καί λαχάνων, γιά συμπλήρωσιν τοῦ διαιτολογίου. Αὐτήν τήν παράδοσιν ἀκολουθοῦμε καί ἡμεῖς, καί τήν ἐπεκτείνουμε.
